Rehber EMS İlk Yardım / Olay Yeri İlk Yardım Kitapçığı

• EMS OLAY YERİ
• Ambulans’ın içindekiler,
• Solunum aygıtları,Önemli Alet ve İlaçlar,
• İlaç kullanımı

Steril Eldiven
Olay yerine ilk varıldığında ilk başta en gerekli olan Steril eldivenlerdir. Hastaya karşı temiz ve hijyenik bakımdan gereklidir.


EMS OLAY YERİ:

01. Olay Yerine Varış

Yönlendirildiğiniz ve yanıtladığınız her vaka için nasıl yaklaşıyor olduğunuz fark etmeden ilk yapmanız gereken olay yerinin güvenli olup olmadığını kontrol etmektir. Eğer ki olay yerini güvenli bulmuyorsanız telsizden bildirip olay yerine bir polis ekibi gönderilmesini sağlayabilirsiniz. Olay yeri güvenliği sağlandıktan sonra eğer polis ekibi trafiği kontrole almışsa sadece düzgünce park edip araçtan inebilirsiniz, eğer ki polis ekibi trafiği kontrol altına almadıysa o zaman siz kendi ambulansınızla trafiği kapatabilirsiniz.

01.1 Yaralıya İlk Yaklaşım

Araçtan indiniz ve sağlık çantanızı indirdiniz, ilk yapmanız gereken şey steril eldivenlerinizi giymektir. Daha sonrasında eğer ki aktif olarak yaralının vücudundan kan basınçlı şekilde fışkırıyorsa o zaman koruyucu gözlüklerinizi de giymeniz gerekir. Enfeksiyon riski biliniyorsa maske takmanız da gerekebilir.

01.2 Olay Yerindeki Hasta Sayısı

Eğer ki olay yerinde birden fazla hasta sayısı bulunuyorsa o zaman acilen destek çağırmanız gerekir. Tek başınıza bakabileceğiniz hasta sayısı maksimum 1'dir.

02. Yaralıya İlk Müdahale

Yapmanız gereken ilk iş kişinin baygın olup olmadığını kendisiyle konuşmaya çalışarak öğrenmektir. Bundan sonrasında izleyeceğiniz bir şemayla hastanın CPR'a ihtiyacı olup olmadığını ve ne tür teşhis koyabileceğinizi öğreneceksiniz.

02.1 Baygınlık Durumu

Yaralının baygın olup olmadığını öğrenin, kendisine basitçe "Efendim, beni duyabiliyor musunuz?" diyerek yaklaşın. Eğer bir cevap alamazsanız bir miktar güç ile yaralının göğüs kemiğine baskı uygulayın, yine yanıt alamazsanız hastanız tamamen baygın demektir. Eğer yaralınız baygın değilse kendisiyle konuşarak doğru teşhisi koyabilirsiniz.

Cardiopulmonary Resuscitation – CPR (Kalp Masajı)



Kalp-akciğer canlandırması veya kısa adıyla CPR, yöntemler durmuş olan dolaşım ve solunum sistemini yeniden çalışır hâle getirmek için uygulanan yöntemler bütünüdür. Yöntem bir ilk yardım yöntemi olduğu için, öncelikli amaç, hastaya yeterli sağlık hizmeti ulaşıncaya kadar hastanın dolaşım ve solunumunun devam ettirilmesidir.

(Önemli NOT: İlk önce "Nasılsınız, Merhaba" diye sorularak kişinin bilincinin açık olup olmadığı kontrol edilir.)
● Karotid arterinden (şah damarı) veya kasıktan (femoral arterden) nabız aranır ve en fazla 10 sn kontrol edilir.
● Göğüs kafesinin solunum hareketlerine bakılır.
● Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken diğer el göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir.
● Her iki elin parmakları birbirine kenetlenir
● Ellerin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsekler bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur.
● Göğüs kemiği 5 cm aşağı inecek şekilde ( yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) bası uygulanır, bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır.
● Baş geri çene yukarı pozisyonu tekrar verilerek hava yolu açıklığı sağlanır.
● Eğer kalbin durduğuna kanaat getirilirse, 30 kere sternum alt yarısının ortasına kalp masajı yapılır ve 2 kere de ağızdan nefes üfleme uygulanır. Kompresyon dakikada 100-120 defa olacak şekilde yapılmalıdır ve her kompresyonda göğüsminimum 5 cm inmeli, 6 cm'i geçmemelidir.

Defibrilatör (AED)
(Defibrilatör cihazı kalp durmalarında anlık şok ile kalp atışlarını geri getirmeye yarar, Kişinin nabzı bulunuyorsa Defibrilatör gerekmez.)


Kullanımı:
● Ambulansınızdan AED setini alın ve yaralının yanına yerleştirin, üst kısmında ki açma düğmesine basin ve iki defa ses gelmesini bekleyin.
● İki metal pedi yaralının göğüs kısmına yerleştirin ve analiz butonuna basın. AED cihazındaki ECG fonksiyonu dijital olarak kalp ritmini gösterecektir.
● AED eğer şok vermeyi uygun görüyorsa ekranda görünecektir, gördüğünüz an yanınızdakileri uyarın ve şok butonuna basın.
● Eğer şoktan sonra kalp ritmi geri gelmezse 2 dakika boyunca CPR uygulamaya devam edin.


X-COLLAR: Ked Yeleği (Boyunluk)
● Omurilik veya boyun civarı yaralanmalarda oluşacak zararı için X-Collar kullanılmalıdır.
● Boyun, omurga veya beyin travması şüphesi varsa
● Araç kazalarında yapılacak ilk iş X-Collar uygulamaktır.
● Tedaviye başlamadan önce X-Collar uygulanmalıdır.

Kullanım;
● X-Collar'ı uzunlamasına genişletin ve kişi boynunun etrafına hafifçe sarın.
● X-Collar'ı birleştirdiğinizde x-strapları yapıştırarak sabitleyin.
● Sarı ve mavi renkteki yönergeleri çaprazlamasına geçirin ve birbirine bağlayarak sabitleyin
KED Yeleği:
● KED Kurtarma yeleği trafik kazalarında, araç içi sıkışmalarda hastaya oturduğu yerden stabilize etmek için kullanılır.
● KED Kurtarma yeleği costa , omurga, boyun gibi önemli noktalarda , tüm trafik kazalarında, düşmelerde, herhangi travmaya bağlı sıkışmalarda hastayı bulunduğu noktadan stabil olarak çıkarmaya olanak sağlar.

Kullanım;
● KED Yeleği bağlamadan ilk önce X-Collar takılmalıdır.
● İlk Olarak KED Yeleği hastanın/yaralının arkasından sırt bölgesinden yerleştirin.
● Yerleştirilen KED Yeleği koltuk altına iyice oturacak şekilde sarılır.
● KED Yeleğinin önündeki üç renkli kemerler yardımıyla yelek sabitlenmeye başlanır.
● İlk Olarak Orta YEŞİL Kemer bağlanır ve sıkıştırılır.
● İkinci Olarak Alt KIRMIZI kemer bağlanır ve sıkıştırılır.
● Üçüncü olarak Üst SARI Kemer bağlanır ve sıkıştırılmaz.

Vakum Atel:
● Kırıkların en kısa sürede sabitlenmesi gerekir ve her kırık için birden fazla tedavi yöntemi bulunmaktadır. Vakum Atel kol ve bacak atelleri, yaralı uzuvların hareketsiz kalması gerektiği durumlarda sabitleme ve hareketsiz tutmak için kullanılmaktadır.Kullanılmadan önce eğer herhangi bir kanama bulunuyorsa durdurulmadan Vakum Atel takılamaz.Vakum atel ayak ve ayak bileği, kol ve bacak uzuvlarında oluşan kırılmalarda kullanılabilir.

Vakum Atel durumlar:
Yaralı kişi yanıt vermiyor, nefes almıyor ya da hareket edemiyor ise;
● Kırık açık/birleşmiş ve kemik deriden dışarı çıktıysa
● Yavaş, dikkatli hareket bile dayanılmaz ağrıya neden olursa.
● Yaralanma alanı belirgin şekilde deforme olmuşsa
● Diğer durumlarda hareketi önlemek için yaralıya Vakum Atel, Traksyon Atel takılabilir.
Kullanım;
● Gereken ateli aracınızdan alın.
● Ufak pompa kapağını sıyırarak açın ve kırık yeri hafifçe kaldırarak vakum ateli alttan o bölgeye sarın.
● Vakum ateli klipslerinden geçirip güvene aldıktan sonra eğer atel uzuva tam uymuyorsa pompa yoluyla yaparak bölgeye uyana kadar hava basın.
ÜÇGEN Bandaj:
Üçgen bandaj, kol kırığından şüphe ediliyorsa kullanılır. Uygulamadan önce kesinlikle bölgede bir kanama bulunuyorsa durdurulması gerekir.
Kullanımı:
● Kişinin kırık olduğunu kolunu aşırı sarsmayacak şekilde tutun.
● Bandajı yavaşça alttan geçirin ve sırt kısmına doğru götürerek boyun bölgesinde birleştirin.
● Sırtta kalan iki ucu birbirine bağlayın.
Traksiyon Atel:
Traksiyon atel sadece diz kapağı, kalça kemiği kırık olma sebeplerinde kullanılır. Bu bölgeler haricinde kırık bulunuyorsa vakum atel kullanılmalıdır.
Kullanımı:
● Bacağı yerden bir kaç santim (Traksiyon Aleti bacağın altına gelene kadar) yükseğe kaldırın.
● Traksiyon ateli bacağın altına doğru sürün ve hafifçe bacağı üzerine yerleştirin.
● Ön kısımda kalan tüm klipsleri geçirin, ayağın tabanının atelin sonuna değdiğine emin olun.
● Orta ve geride kalan diğer klipsleri geçirin.

Orofarenks Solunum Aygıtı (OSA):
OSA kişinin boğazına baş aşağı yerleştirilen bir aygıttır. Böylelikle hastanın dili korumada olur ve boğulma riskini ortadan kaldırır.


Kullanım:
● Doğru boyuttaki OSA'yı medikal çantanızdan çıkartın.
● Kişinin ağzını açın ve OSA'yı baş aşağı olmak üzere kişinin boğazına değene kadar yerleştirin.
● Son olarak aygıtın ucundan tutun ve 180 derece çevirin.

Oksijen Yöntemi
(Oksijen eğer gerektiğinden düşükse veya yüksekse gerekli oksijen maskeleriyle veya prosedürlerle eski haline getirilmelidir.)
Oksijen şu durumlarda verilmelidir:
● Bir yetişkin dakikada 12'den düşük veya 18'den yüksek oranda nefes alıyorsa.
● Bir çocuk dakikada 15'den düşük veya 28'den yüksek oranda nefes alıyorsa.
● Bir yeni doğan dakikada 25'den düşük veya 50'den yüksek oranda nefes alıyorsa.
● Eğer hasta nefes almıyorsa sadece BVM kullanılmalıdır.

Nasal Cannula:
Solunum yardımına ihtiyacı olan bir hastaya veya kişiye ek oksijen veya artan hava akımı sağlamak için kullanılan bir cihazdır. Bu cihaz, bir ucunda, burun deliklerine yerleştirilen ve içinden hava ve oksijen karışımının aktığı iki uçtan geçen hafif bir tüpten oluşur.
Kullanım:
● Sağlık çantanızdan Nasal Cannula ve taşınabilir O2 tüpünü alın.
● Oksijen miktarını ayarlayın ve elinizi iki tüpün bitimine götürüp havanın geldiğinden emin olun.
● İki ucu da hastanın burun deliklerine hafifçe yerleştirin ve boşta kalan kısmı kişinin ense kısmından geçirin.

Non-rebreather mask:
Maske, tıpta oksijen terapisinin uygulanmasına yardımcı olmak için kullanılan bir cihazdır. Bir NRB hastanın yardımsız nefes almasını gerektirir, ancak düşük akışlı nazal kanüllerin aksine, NRB daha yüksek oksijen konsantrasyonları verilmesine izin verir.

reken ilacı enjekte edeceksiniz.